Wijn proeven
Wijn proeven is een kunst die verder gaat dan alleen een slok nemen en beoordelen. Het draait om het ontdekken van de complexe lagen in een wijn, waarbij al je zintuigen een rol spelen. Elke fles vertelt een uniek verhaal over het klimaat, de druiven en het vakmanschap van de wijnmaker.
Om deze verhalen te ontrafelen, doorloop je drie fasen: visueel, olfactief en gustatief. In dit blog leer je hoe je deze stappen toepast en het maximale haalt uit je proefervaring. Of je nu een beginner bent of een ervaren proever, deze kennis tilt jouw wijnbeleving naar een hoger niveau. Laten we beginnen!
1. De visuele waarneming
Bij het openen van de fles kan er veel fout gaan. In de 5 fouten bij het gebruik van kurkentrekkers lees je hoe je dit op een juiste manier kunt doen. Zo kun je optimaal genieten van het wijn proeven.
De eerste indruk van een wijn krijg je met je ogen. Het lijkt misschien simpel, maar de kleur, helderheid en viscositeit van een wijn kunnen veel vertellen over wat je gaat proeven. Neem de tijd om de wijn in je glas te inspecteren.
- Hoe kijk je naar de kleur van wijn? Kijk naar de kleur van de wijn tegen een witte achtergrond. Witte wijnen variëren van bijna waterig tot goudgeel, terwijl rode wijnen kunnen variëren van lichtrood tot diep paars. De kleur kan hints geven over de leeftijd en intensiteit van de wijn, en ook over de druivensoort en zelfs het klimaat van herkomst.
- Helderheid: Is de wijn kristalhelder of wat troebel? Een heldere wijn wijst vaak op goede filtratie en jonge leeftijd, terwijl een lichte troebelheid soms bij natuurwijnen hoort, of mogelijke gebreken kan hebben.
- Viscositeit (tranen): Zwenk de wijn in je glas en let op de ’tranen’ die langs de rand naar beneden lopen. Dikke, trage tranen wijzen vaak op een hoger alcohol- of suikergehalte.
Het visuele aspect is de opmaat naar het proeven zelf. Het bouwt de anticipatie op en helpt je een eerste indruk te vormen van wat je te wachten staat. Een goed begrip van deze fase zet de toon voor de rest van de proefervaring.
2. Hoe wijn ruiken?
Na de visuele inspectie is het tijd om je reukzin aan het werk te zetten. Het ruiken van de wijn is een essentiële stap in het wijn proeven, omdat het de aroma’s onthult die veel zeggen over de kwaliteit, druivensoorten en zelfs de manier waarop de wijn is geproduceerd.
- Het eerste aroma: Wals de wijn niet meteen, maar neem een eerste ruik om de meest vluchtige aroma’s te detecteren. Dit zijn vaak frisse, fruitige geuren, en ook de gebreken (als de wijn gebrekkig is).
- Walsen en ruiken: Zwenk de wijn voorzichtig in het glas om zuurstof toe te voegen en meer aroma’s vrij te laten komen. Neem opnieuw een diepe ruik en probeer de lagen te onderscheiden. Wat ruik je? Bloemen, kruiden, fruit of misschien houttonen?
- Aroma-categorieën: Wijnaroma’s worden vaak ingedeeld in primaire, secundaire en tertiaire aroma’s.
- Primaire aroma’s komen direct van de druiven, zoals fruitige of bloemige tonen.
- Secundaire aroma’s ontstaan tijdens het wijnmaakproces, zoals gist- of boterachtige geuren.
- Tertiaire aroma’s ontwikkelen zich tijdens de rijping, zoals tonen van leer, tabak of gedroogd fruit.
Het ruiken van de wijn is een ontdekkingsreis. Hoe vaker je oefent, hoe beter je wordt in het onderscheiden van de verschillende aroma’s. Deze stap bereidt je voor op de volgende fase: het proeven zelf.
3. Hoe wijn proeven?
De laatste fase van wijn proeven is het daadwerkelijk proeven van de wijn. Hier komen smaak, textuur en structuur samen om een compleet beeld van de wijn te geven.
- De eerste indruk: Neem een kleine slok en laat de wijn door je mond gaan. Dit geeft je een eerste indruk van de zoetheid, zuurgraad en eventuele tannines. Probeer de balans tussen deze elementen te beoordelen. Dit is de “aanval”, de allereerste indruk van de wijn. Is het scherp en direct? Of soepel en langzaam? Dit is een beetje zoals de personaliteit van de wijn, of op zijn minst, de eerste indruk van zijn personaliteit.
- Smaken identificeren: Welke smaken herken je? Fruit, kruiden, hout, mineralen? De smaken kunnen overeenkomen met de aroma’s die je eerder hebt geroken, maar soms ontdek je nieuwe nuances.
- Textuur en body: Hoe voelt de wijn aan in je mond? Licht en fris, of juist vol en romig? Dit wordt vaak de body van de wijn genoemd en is een belangrijk aspect van de proefervaring. Deze twee stappen vormen het “midden”, de ruggengraat van de gustatieve waarneming. Je moet laten de wijn rond je tong wervelen en inhaleren met je mond, zodat de wijn in je mond ademt (je weet wel, het typische geluid dat mensen maken tijdens het wijn proeven).
- Afdronk: Hoe lang blijven de smaken hangen nadat je hebt doorgeslikt of uitgespuugd (de laatste is erg veel professioneler)? Een lange, aangename afdronk is vaak een teken van een kwalitatieve wijn.
Proef rustig en probeer bewust te zijn van alle aspecten die de wijn je biedt. Deze laatste stap is waar alle waarnemingen samenkomen en je een compleet beeld krijgt van de wijn die je proeft. Hoe vaker je oefent, hoe beter je wordt in het onderscheiden en waarderen van de verschillende kenmerken van een wijn.
Tips voor wijn proeven
Wil je je wijnproefvaardigheden verbeteren? Met deze tips kun je als beginner zelfverzekerd aan de slag:
- Neem de tijd: Wijn proeven is geen haastklus. Besteed aandacht aan elke fase en probeer je volledig te concentreren op wat je ziet, ruikt en proeft.
- Proef met anderen: Het vergelijken van notities met vrienden of experts kan je helpen om nieuwe smaken en aroma’s te ontdekken. Iedereen neemt iets anders waar! Maar, praat niet tijdens het wijn proeven, anders beïnvloeden jullie elkaar. Deel je gevoelens, gedachten en indrukken nadat iedereen klaar is. Professionele wijnproeverijen zijn vaak in stilte.
- Maak aantekeningen: Houd een wijnproefdagboek bij waarin je de wijnen die je proeft beschrijft. Schrijf op wat je ruikt, proeft en hoe je de wijn ervaart.
- Oefen regelmatig: Hoe vaker je proeft, hoe beter je wordt in het herkennen van nuances. Begin met eenvoudige wijnen en werk langzaam naar complexere soorten.
- Gebruik een proefglas: Een goed proefglas met een tulpenvorm helpt aroma’s te concentreren en verbetert je proefervaring. Bijvoorbeeld, je kunt voor INAO-glazen zoeken, deze zijn speciaal ontworpen en gemaakt voor deze soort situaties.
Veelvoorkomende fouten bij wijn proeven
- Niet walsen of ruiken: Het overslaan van de olfactieve waarneming kan je veel belangrijke aroma’s doen missen.
- Overhaast proeven: Als je te snel proeft, mis je subtiele details in de wijn.
- Wijn te koud of te warm serveren: De temperatuur van de wijn heeft grote invloed op de smaak. Zorg ervoor dat je wijn op de juiste temperatuur wordt geserveerd. Ik zie jullie jongens, te koude wijn is in Nederland veel te gewoon!
- Niet noteren: Als je geen aantekeningen maakt, kun je moeilijk onthouden welke wijnen je wel of niet bevielen.
Met deze tips kun je jezelf ontwikkelen tot een zelfverzekerde wijnproever. Experimenteer, geniet en laat elke proefervaring een nieuwe ontdekking zijn!
Dus
Wijn proeven is een kunst die tijd en aandacht vraagt, maar vooral plezier moet brengen tijdens de wijn spijs. Door de drie fasen – visueel, olfactief en gustatief – te volgen, ontdek je unieke eigenschappen van elke fles.
Probeer vandaag nog deze stappen en ervaar hoe wijn proeven je kijk op wijn verrijkt. Geniet van het proces en ontdek nieuwe smaken en aroma’s. Proost op jouw volgende wijnproefavontuur!
